Bez znajomości sytuacji spółki, przyczyn stojących za decyzją o przekształceniu w inną spółkę prawa handlowego, a także celów do których takie przekształcenie miałoby prowadzić nie sposób udzielić konkretnej – uniwersalnej – odpowiedzi na pytanie jaką formę prawną spółki handlową wybrać:

• spółki osobowe
  • spółka jawna,
  • spółka partnerska,
  • spółka komandytowa,
  • spółka komandytowo-akcyjna,
• spółki kapitałowe[1]
  • spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
  • spółka akcyjna,

Każda ze spółek handlowych ma swoją charakterystykę, a tym samym zalety i wady. Kwestia wyboru optymalnej formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej jest zatem sprawą indywidualną i złożoną, uzależnioną od wielu czynników – poczynając od aktualnej i przyszłej struktury spółki (ilości wspólników, ich wzajemnego zaufania, wysokości wkładów, roli wspólników w procesie zarządzania spółką i ich odpowiedzialności), rozmiaru spółki oraz skali i charakteru jej działalności oraz pozycji na rynku i wiarygodności dla kontrahentów, branży w jakiej działa (czy np. wspólnicy wykonują wolny zawód, czy też przyszły przedmiot działalności wymaga określonej formy, jak np. w przypadku działalności bankowej, ubezpieczeniowej), a przede wszystkim od planów biznesowych i inwestycyjnych związanych z dalszą działalnością spółki (w tym np. planów związanych z wejściem na giełdę papierów wartościowych lub na NewConnect).

Rozważając zatem przekształcenie spółki w inną spółkę handlową należy każdorazowo dokonać analizy przyczyn i potrzeb związanych z ewentualnym przekształceniem spółki i zmiany dotychczasowej formy prawnej działalności – np. potrzeby ograniczenia odpowiedzialności wspólników za zobowiązania, ograniczenia kosztów działalności, ochrony majątku prywatnego, planów – inwestycyjnych czy też dotyczących sposobu pozyskania kapitału.

Niewątpliwie szczególnie istotne znaczenie w tym procesie odgrywa również kwestia opodatkowania spółki (jej wspólników) po przekształceniu, kosztów samego przekształcenia i kosztów prowadzenia działalności w danej formie prawnej (w tym związanych z wymogiem prowadzenia pełnej księgowości). Należy mieć przy tym na względzie, że im bardziej złożona forma prawna spółki (za takie należy uznać spółki kapitałowe, przede wszystkim najbardziej złożoną formę - spółkę akcyjną) tym więcej obowiązków ciążących na spółce, a także większe koszty prowadzenia działalności.

Z tych względów nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania i formy spółki handlowej optymalnej dla każdego. Przekształcenie spółki wymaga kompleksowej analizy konsekwencji (prawnych, podatkowych i księgowych) związanych z przekształceniem spółki, jak również identyfikacji ewentualnych ryzyk związanych z decyzją o przekształceniu spółki.

W kolejnych artykułach przyjrzymy się procedurze przekształcenia oraz kwestiom podatkowym.

[1] Od 1 lipca 2021 r. również prostą spółka akcyjna.